احتمالا همه ی ما این تجربه را داشته ایم که هنگام صحبت در جمع به دلیل بوی بد دهانمان از صحبت کردن خودداری کرده و سکوت کرده شده باشیم و یا بوی بد دهان شخص مقابلمان قابل تحمل نبوده وثانیه شماری کردیم که صحبت هایش زودتر به پایان برسد. حتی گاهی به محض بیدار شدن از خواب دهانمان را با دست میپوشانیم تا مبادا شریک زندگی مان از بوی بد دهانمان آزرده شود. همه این ها ما را به فکر برطرف کردن بوی بد دهان میاندازد.
بوی بد دهان در بیشتر افراد یک مسئله ی غیر قابل تحمل است و باعث کاهش اعتماد به نفس در فرد و آزردگی اطرافیان میشود. این موضوع زمانی که فرد نسبت به بوی بد دهان خود آگاه نباشد برای اطرافیان آزار دهنده تر است.
عجیب نیست که در همه فروشگاه ها، قفسه هایی مملو از انواع آدامس و خوشبو کننده ها برای رفع بوی بد دهان وجود دارد. اما این خوش بو کننده ها راه حل موقت هستند و علت اصلی این مشکل را رفع نمی کنند. هر چند بد بویی دهان یک فوریت پزشکی نیست، اما لازم است که درمان شود.
هنگامی که یک فرد نفس بد بویی را از دهان خارج می کند، این حالت در اصطلاح پزشکی (Halitosis)نامیده می شود.
نقاط اصلی که بوی بد دهان را ایجاد می کنند زبان و لثه، معده، لوزه ها، بینی و مری است ؛ در ادامه ی این مقاله برای رفع این مشکل در کودکان و بزرگسالان راهکارهایی عنوان شده است.
علت ایجاد بوی بد دهان در کودکان و بزرگسالان
۱- لثه هایی که به راحتی خونریزی می کنند.
۲- پلاک روی دندان
۳- گره های لنفاوی متورم
۴- گلو درد و بینی
۵- دهان خشک
۶- زبان خشک و سفید
در دهان ما میلیون ها باکتری زندگی میکنند و محل تجمع آن ها در حفره های دهانی و بر روی لثه و مابین لثه ها، زبان و دندان و در مسیر دستگاه گوارش قرار دارد. بوی بد دهان با توجه به علت یا منبع اصلی آن متفاوت است.
10 دلیل که باعث بوی بد دهان میشود ؟
1- بهداشت ضعیف دندانها
مهمترین و اصلیترین علت بوی بد دهان، رعایت نکردن بهداشت دهان و دندان است.
2- خواب و تغییرات دهان در خواب
درهنگام خواب دهان خشک می شود و تولید بزاق کم می شود به همین دلیل باکتری های عامل بوی بد در دهان بیش تر شده و بعد از بیدار شدن، دهان بد بو می شود.
3- بیماریهای داخلی
برخی بیماری ها باعث بدبویی دهان میشوند مثل: دیابت کنترل نشده، کتواسیدوز دیابتی، خشکی دهان (بزاق اثر ضد میکروبی دارد)، عفونت گلو، عفونت سینوسها یا سینوزیت . و همچنین سرطانها، اختلالات دستگاه گوارش مانند سوزش سر دل یا رفلاکس اسید معده استفراغ، زخم معده، انسداد روده، عدم تحمل لاکتوز، نارسایی کبد، نارسایی کلیه و عفونت دستگاه تنفسی فوقانی یا تحتانی می باشد .
4- بیماریهای دهان و دندان
سنگ های لوزه که محل اصلی تجمع باکتری ها هستند می توانند منبع بوی بد دهان باشند. وجود عفونت داخل دهان، زخم های ناشی از جراحی بعد از عمل جراحی در دهان، کشیدن دندان، پوسیدگی دندان، بیماری لثه می توانند در دهان بوی بد ایجاد کنند.
5- داروها
برخی داروها منجر به کاهش بزاق و در نتیجه بوی بد دهان میشوند. تجزیه برخی داروها مانند نیترات ها که در درمان درد قلبی استفاده میشوند، بعضی از داروهای شیمی درمانی و برخی مواد آرام بخش مانند فنوتیازین ها از داروهایی هستند که می توانند موجب بد بویی دهان شوند. افرادی که مکمل های ویتامینی را در دوزهای بالا استفاده می کنند نیز مستعد ابتلا به بوی بد دهان هستند.
6- مواد غذایی
سیر و پیاز جز رایج ترین و شناخته شده ترین عوامل بوی بد دهان هستند،. پیاز و سیر دارای روغن های تند و تیزی هستند که از طریق جریان خون وارد ریه ها می شوند. هنگام تنفس، باقی مانده های این مواد به همراه بازدم خارج می شوند. از دیگر مواد غذایی می توان به قهوه و الکل اشاره کرد که به طور موقت سبب بوی بد دهان میشوند.
7- دخانیات
افراد سیگاری نیز از این مشکل رنج میبرند. مصرف دخانیات نه تنها باعث خشک شدن بزاق میشود بلکه میتواند درجه حرارت دهان را نیز افزایش دهد. در نتیجه دهان، محل رشد باکتری ها می شود.
سیگار کشیدن همچنین خطر ابتلا به سرطان دهان، گلو، مری، معده و لوزالمعده، کبد و رودهی بزرگ را افزایش می دهد. این موارد را نیز به لیست دلایل خود برای ترک سیگار اضافه کنید .
8- بارداری
بارداری به تنهایی باعث بوی بد دهان نمیشود، اما حالت تهوع صبحگاهی که در دوران بارداری رایج است ممکن است سبب بوی بد دهان شود. علاوه بر این، تغییرات هورمونی، کمبود آب در بدن نیز ممکن است باعث تشدید بوی بد دهان در دوران بارداری شود.
9- آلرژی
مخاطی که در پشت حلق جمع می شود، منبع تغذیه ی باکتری هاست. این مشکل در آلرژی و عفونت سینوسها (سینوزیت) دیده می شود.
10- اجسام خارجی
برخی کودکان اجسام خارجی را در حفره بینی خود فرو می کنند. این مسئله که بیش تر در کودکان دیده می شود باعث بوی بد دهان میشود.
در مورد بوی بد دهان خود نگران نباشید، خوشبختانه راه های بسیاری برای مقابله با آن و رفع بوی بد دهان وجود دارد.
این راه ها شامل رعایت چند نکته ی بهداشتی و همچنین تبعیت از برخی شیوه های کارآمد است.
۶ راهکار موثر برای رفع بوی بد دهان
۱- بهداشت دهان و دندان را هرگز فراموش نکنید.
مهمترین توصیه ای که به افراد می شود، رعایت بهداشت دهان و دندان است. بعد از هر وعده ی غذا دندان ها را مسواک بزنید و روزانه نخ دندان استفاده کنید. نخ دندان به اندازهی مسواک زدن اهمیت دارد.
اما به یاد داشته باشید که توصیه می شود پس از خوردن شیرینی بلافاصله دندان ها را مسواک بزنید اما بعد از خوردن غذاهای ترش و اسیدی به مدت ۱ ساعت دست نگه دارید و پس از آن مسواک بزنید. این کار از آسیب رسیدن به دندان ها به دلیل وجود لایه ی اسیدی روی دندانها جلوگیری میکند.(منبع)
حداقل 3 الی 5 دقیقه برای مسواک زدن زمان بگذارید. بعد از مسواک زدن، مستقیم به طرف رختخواب بروید و از خوردن و آشامیدن خودداری کنید. حتما هر سه ماه نسبت به تعویض مسواک خود اقدام کنید. با استفاده از مسواک مخصوص زبان هر روز صبح زبان خود را تمیز کنید. زیرا ۸۵ درصد از بوی بد دهان ناشی از زبان است. شست و شوی زبان به کاهش باکتری ها، قارچ ها و سلول های مرده ای که میتوانند باعث ایجاد بوی بد شوند کمک میکند.
اگر از دندان مصنوعی استفاده می کنید بهتر است در زمان خوابیدن، آن از دهانتان خارج کنید و حتما با مسواک پاک و تمیز کنید تا از تجمع باکتری های ناشی از ذرات غذا و نوشیدنی ها جلوگیری کنید.
فراموش نکنید که هر شش ماه یکبار برای معاینه دندان هایتان به دندانپزشک مراجعه کنید.
۲- برخی مواد غذایی برای رفع بوی بد دهان کارسازهستند.
چند عدد میخک و دانهی رازیانه را بجوید. خاصیت ضد عفونی کننده آن ها به رفع باکتری های ایجاد کننده بوی بد دهان تا حدی کمک میکند.
دارچین نیز خاصیت ضد میکروبی دارد.
چای سبز حاوی یک آنتی اکسیدان قوی است که می تواند باکتری ها را از بین ببرد.
میتوانید یک تکه لیمو یا پرتقال را برای بهبود عطر و طعم دهان بخورید. اسید سیتریک، غدد بزاقی را تحریک کرده و بوی بد دهان را رفع می کند.
جعفری تازه ، ریحان و نعنا را بجوید. کلروفیل موجود در این گیاهان سبز، بوها را خنثی می کند.
غذاهای ترد و خام مانند سیب دندان را تمیز میکنند. میوه، سبزیجات و آجیلهای غنی از فیبر مانند مسواک کوچکی روی دندانها کشیده میشوند.
ترکیبات فعال موجود در ماست در کاهش بوی بد دهان موثر هستند. علاوه بر این ماست به بهبود عملکرد سیستم گوارش نیز کمک میکند.
۳- آب بنوشید
مصرف ۸ لیوان آب در طول روز به مرطوب نگه داشتن دهانتان کمک میکند. آب، دهان را شستشو می دهد و به طور کلی برای بدن سودمند است.
۴- آدامس های بدون قند را امتحان کنید.
جویدن آدامس نه تنها به رفع بوی بد دهان کمک می کند بلکه سبب افزایش بزاق نیز می شود. بزاق به پاک سازی دندانها از هرگونه پلاک های مضر و باکتری ها کمک می کند. حتما آدامسی که انتخاب می کنید بدون قند باشد. شکر باعث ایجاد پلاک دندانی می شود و بر مشکل می افزاید.
۵- رفلاکس اسید معده را درمان کنید.
اگردلیل بوی بد دهان رفلاکس اسید معده است باید برای درمان آن اقدام کنید. بعد از غذا خوردن حداقل ۲ تا ۳ ساعت منتظر بمانید و فورا دراز نکشید. از یک بالش بلندتر استفاده کنید یا سر تخت خود را بالا ببرید ، به جای سه وعده ی غذایی حجیم، وعده های غذایی کوچک تری در طول روز مصرف کنید.
از برخی مواد غذایی که تولید اسید معده را افزایش می دهند پرهیز کنید مانند: الکل، قهوه و چای هایی که حاوی کافئین هستند، پیاز، سیر، گوجه فرنگی و محصولات آن، غذاهای ادویه دار، شکلات و غذاهای سرخ شده یا چرب.
۶- درمان دارویی برای رفع بوی بد دهان
چندین نوع دارو برای درمان بیماری زمینه ای که باعث بوی بد دهان می شوند، وجود دارد. برای درمان می توان از داروهایی که باعث کاهش اسید معده می شوند استفاده کرد مانند مسدود کنندههای(H2)، مهار کننده های پمپ پروتون یا هیدروکسید منیزیم.
۷- برای رفع بوی بد دهان به پزشکتان مراجعه کنید.
اگر با وجود تلاش های فراوان و به کار گیری موارد فوق الذکر بوی بد دهان ادامه داشت، برای بررسی و درمان به پزشک خود مراجعه کنید.
متخصصان ما در کلینیک دندانپزشکی آرمانی اعتقاد دارند درمان بوی بد دهان نباید متفاوت از درمان سایر مشکلات مربوط به سلامت بدن باشد. در این حالت دندانپزشکان ما از طریق تشخیص صحیح می توانند روش درمان موثر را برای بیمار برگزینند. با توجه به سال ها تجربه موجود در این زمینه ثابت شده که عوامل مختلفی میتوانند با بوی دهان ارتباط داشته باشند. به همین دلیل، گاهی نیازاست برای درمان این مشکل ترکیبی از چند شیوه ی درمانی برای بیمار مورد استفاده قرار گیرد.
در صورت تمایل به کسب اطلاعات بیشتر درباره دلایل بوی بد دهان و روش های درمان موجود برای آن در کلینیک دندانپزشکی آرمانی، هم میتوانید با همکاران ما از طریق شماره تلفن های درج شده تماس بگیرید.
