لکوپلاکیا یا پلاک سفید، یک بیماری شایع در دهان است که توسط تشکیل پوسته‌های سفید یا زرد رنگ روی بافت‌های دهانی، به ویژه در زبان، بازوهای دهان و لثه، مشخص می‌شود. لکوپلاکیا معمولاً به صورت بیماری خود تحت بررسی قرار نمی‌گیرد و به عنوان نشانه‌ای از وجود مشکلات دیگر در دهان در نظر گرفته می‌شود.
آنچه در این مقاله می خوانید
علت بیماری لکوپلاکیا
علت دقیق لکوپلاکیا هنوز مشخص نشده است. اما برخی از عوامل ممکن شامل موارد زیر می‌شوند:
- تعریض سلول‌های لایه بازویی دهان: در لکوپلاکیا، سلول‌های لایه بازویی دهان به طور غیرعادی تعریض می‌شوند و پوسته‌ای سفید و ضخیم را ایجاد می‌کنند.
- عوامل تحریک کننده: برخی عوامل مانند مصرف تنباکو، خوردن غذاهای گرم و تند، ترکیبات شیمیایی موجود در مواد غذایی، آسیب ناشی از خراشیدگی و برساختگی دهانی، استفاده غیرمنظم از مسواک و مسواک زدن ناکافی ممکن است لکوپلاکیا را تحریک کنند.
- عوامل مرتبط با دهان و لثه: برخی از بیماری‌ها و مشکلات دهان و لثه مانند التهاب لثه، پلاک دندانی، آفت دهانی، عفونت‌های قارچی و ویروسی می‌توانند باعث تشدید لکوپلاکیا شوند.
اکثر موارد لکوپلاکیا بی خطر هستند و به شکل خودی خود بهبود می‌یابند. اگر مشکلاتی مانند درد، خونریزی، تغییر رنگ شدید یا تزریق در بافت‌های دهانی همراه با لکوپلاکیا وجود داشته باشد، بهتر است یک دندانپزشک معاینه کند. در برخی موارد، لکوپلاکیا ممکن است نشانگر بیماری‌های جدی‌تری مانند لوکوپلاکیا شایع (یک بیماری پیش سرطانی) باشد و نیاز به بررسی و درمان دقیق داشته باشد.
چه علائمی ممکن است همراه با لکوپلاکیا وجود داشته باشد؟
لکوپلاکیا ممکن است بدون هیچگونه علامتی ظاهر شود و تنها با تشخیص توسط دندانپزشک قابل تشخیص باشد. اما در برخی موارد، ممکن است علائم و نشانه‌های زیر در همراهی با لکوپلاکیا دیده شوند:
- پوسته‌های سفید یا زرد رنگ روی بافت‌های دهانی، به ویژه در زبان، بازوهای دهان و لثه. این پوسته‌ها معمولاً دارای ضخامت و خشکی هستند و ممکن است باعث ایجاد احساس ناراحتی شود.
- تغییر رنگ دهان و زبان: ممکن است رنگ دهان و زبان تغییر کند و به رنگ سفید یا زرد تیره تبدیل شود.
- عدم راحتی و درد: در برخی افراد، لکوپلاکیا ممکن است باعث ایجاد عدم راحتی و درد در منطقه‌های مبتلا شده شود. این درد ممکن است به خصوص در صورت تحریک شدن مناطق مبتلا، مانند هنگام خوردن غذاهای تند و گرم، افزایش یابد.
- خونریزی: در برخی موارد، لکوپلاکیا ممکن است باعث خونریزی در نواحی مبتلا شده شود، به ویژه در هنگام مسواک زدن یا استفاده از خیس‌کننده دهان.
- علائم دیگر: در برخی افراد، لکوپلاکیا ممکن است باعث ایجاد علائم دیگری مانند سوزش، خارش، تغییر در حس چشایی، و ایجاد تغییرات در طعم غذا شود.
به هر حال، تشخیص نهایی و درمان لکوپلاکیا باید توسط یک دندانپزشک صورت گیرد. اگر علائم مشابه یا شدیدتر از آنچه ذکر شد، وجود دارد، بهتر است به طبیب خود مراجعه کنید تا تشخیص دقیق و درمان مناسب را ارائه دهد.
چه روش‌هایی برای درمان لکوپلاکیا وجود دارد؟
در بسیاری از موارد، لکوپلاکیا به تنهایی بهبود می‌یابد و نیاز به درمان خاصی ندارد. با این حال، اگر لکوپلاکیا علائم ناراحت‌کننده‌ای را ایجاد کرده یا با مشکلات دهانی دیگر همراه باشد، روش‌های درمانی زیر می‌توانند مورد استفاده قرار بگیرند:
- تغییر عادات شخصی: این شامل استفاده منظم و صحیح از مسواک و نخ دندان، استفاده از آب دهان ضدباکتریال و رعایت بهداشت دهانی مناسب است. همچنین، بهتر است از عوامل تحریک کننده مانند مصرف تنباکو و مواد غذایی تند و گرم خودداری کنید.
- درمان عوامل زمینه‌ای: اگر لکوپلاکیا به عوامل زیر، مانند التهاب لثه، آفت دهانی یا عفونت قارچی، مرتبط باشد، لازم است این عوامل درمان شوند. برای این منظور، ممکن است دندانپزشک شما قرار دهد که شما را به تخصصی دیگر مانند متخصص لثه (پریودنتیست) یا متخصص بیماری‌های عفونی دهان و فک (بافت‌های نرم) ارجاع دهد.
- بررسی های منظم: در برخی موارد، لکوپلاکیا ممکن است نشانگر بیماری‌های جدی‌تری مانند لوکوپلاکیا شایع باشد. در این صورت، دندانپزشک شما ممکن است توصیه کند تا شما را به یک تخصصی مانند متخصص بیماری‌های گوارشی یا متخصص بیماری‌های عفونی ارجاع دهد.
در هر صورت، بهتر است با دندانپزشک خود مشورت کنید تا تشخیص دقیق و درمان مناسب را بر اساس وضعیت خاص شما تعیین کند.
آیا لکوپلاکیا می‌تواند به عفونت دهانی منجر شود؟
بله، لکوپلاکیا می‌تواند عاملی برای افزایش خطر عفونت‌های دهانی باشد. لکوپلاکیا یک وضعیت غیرطبیعی در بافت‌های دهانی است که به واسطه تشکیل پوسته‌های سفید یا زرد روی سطح داخلی دهان، ایجاد می‌شود. این پوسته‌ها معمولاً از سلول‌های مرده، باکتری‌ها و باقیمانده‌های غذایی تشکیل شده‌اند.
این پوسته‌ها می‌توانند به عنوان یک بستر برای رشد باکتری‌ها و قارچ‌ها عمل کنند. این عفونت‌ها ممکن است شامل التهاب لثه، عفونت‌های قارچی مانند کاندیدیازیس (عفونت قارچی خمیری) و عفونت‌های باکتریایی مانند عفونت‌های استرپتوکوکی باشند.
علاوه بر این، لکوپلاکیا ممکن است به عنوان یک علامت ظاهری بیماری‌های دهانی و سیستمیک مانند لوکوپلاکیا شایع (یک وضعیت پیش سرطانی در دهان)، لوپوس دیسکوید (یک بیماری ایمنی) و HIV (ویروس نقص ایمنی انسانی) عمل کند.
بنابراین، اگر لکوپلاکیا در دهان شما مشاهده می‌شود و علائمی از عفونت دهانی نیز وجود دارد، مناسب است به دندانپزشک خود مراجعه کنید تا تشخیص دقیق برای درمان لکوپلاکیا و عفونت‌های همراه را بر اساس وضعیت خاص شما تعیین کند.
