فرسایش دندان یا سایش دندان

فرسایش دندان مشکلی می باشد که مینای دندان به دلیل اسید موجود در برخی مواد غذایی یا نوشیدنی ها که برای سلامت دهان شما مضر می باشند ، اتفاق می افتد. در صورت عدم درمان یا پیشگیری از فرسایش دندان مشکلات دندانپزشکی شما تشدید می شود. فرسایش دندان حساسیت دندان های شما را افزایش می دهد و تکثیر باکتری های دهان و دندان را تسهیل می کند.

بسیاری از افراد در مورد ظاهر فرسوده دندان های خود به کلینیک دندانپزشکی آرمانی مراجعه می کنند. تغییر شکل دندان ها بدون شک بر زیبایی لبخند بیماران تأثیر منفی می گذارد. فرسایش دندان علاوه بر زیبایی دندان شما ، همچنین می تواند باعث حساسیت بیش از حد دندان ، مشکلات عملکردی و … شود. برای جلوگیری از ساییدگی دندان ها ، شناخت و جلوگیری از دلایل اصلی ایجاد کننده آن ضروری است.

در این مقاله توضیح می دهیم که فرسایش دندان شامل چه نکاتی می باشد ، انواع آن بررسی می شود و چگونه می توانید از فرسوده شدن دندان خود جلوگیری کنید.

فرسایش دندان چیست و چند نوع سایش دندان وجود دارد؟

سایش دندان می تواند برای سلامت دهان و دندان شما مشکل ساز باشد ، زیرا باعث از بین رفتن مینای دندان می شود. مینای دندان اولین لایه دندان ها می باشد که وظیفه اصلی آن محافظت از دندان ها می باشد.

ما می توانیم سایش دندان را به چهار نوع کلی دسته بندی کنیم:

1. این نوع سایش دندان ناشی از اختلال درنیروهای اکلوزال و نحوه جویدن می باشد (وقتی دندان ها به هم نزدیک می شوند).
2. سایش دندان به دلیل مسواک زدن شدید یا نادرست (تکنیک مسواک زدن نادرست) ایجاد می شود.
3. ساییدگی در اثر دندان قروچه ایجاد می شود: یعنی فشردن یا ساییدن دندان ها به صورت آگاهانه یا ناخودآگاه. در صورت داشتن دندان قروچه ، برای حفظ سلامت دندان های خود ، باید از آتل دندانپزشکی محکم استفاده کنید و همچنین به طور منظم به دندانپزشک مراجعه کنید.
4. فرسایش دندان عمدتاً ناشی از مصرف بیش از حد مواد غذایی اسیدی می باشد که به مینای دندان آسیب جبران ناپذیری وارد می کند.

فرسایش دندان با سبک زندگی و رژیم غذایی ما ارتباط تنگاتنگی دارد. به دلیل مشکلات معده مانند رفلاکس معده اسید در دهان می تواند باعث این نوع سایش شود.

انواع فرسایش دندان

با طبقه بندی انواع مختلف سایش دندان ، انواع فرسایش دندان را طبقه بندی می کنیم:

فرسایش داخلی دندان

فرسایش داخلی دندان مواردی می باشند که توسط خود بدن ایجاد می شوند. فرسایش دندان ناشی از مشکلات معده می تواند باعث احساس اسیدیته در دهان و رفلاکس شود. این نوع فرسایش در افرادی که از بولیمیا و بی اشتهایی رنج می برند شایعتر می باشد.

فرسایش خارجی دندان

این نوع فرسایش دندان به دلیل مصرف برخی مواد غذاها یا نوشیدنی ها یا داروها ایجاد می شود. یک رژیم غذایی نامناسب ، مصرف نوشیدنی های اسیدی ، تجویز مکمل های ویتامین C و …  می توانند باعث اسیدی شدن دهان و به نوبه خود فرسایش دندان شوند.

چگونه می توان تشخیص داد که دچار فرسایش دندان شده ایم؟

فرسایش دندان و همچنین هرگونه علامت سایش دندان را می توان به سرعت در کلینیک دندانپزشکی از طریق معاینه دندان تشخیص داد.  برای  محافظت از سلامت دندان ها ، تشخیص زودهنگام فرسایش بسیار حائز اهمیت می باشد. اگر دندان های شما فرسوده یا حساسمی باشد، باید با دندانپزشک تماس بگیرید.

علائم و نشانه های اصلی فرسایش دندان چیست؟

مینای دندان بیرونی ترین لایه دندان ها می باشد و وظیفه آن محافظت از دندان در برابر عوامل بیماری زا می باشد. مینای دندان سخت ترین ساختار در کل بدن انسان می باشد ، ولی این ساختار نیز ممکن است دچار فرسودگی شود. شایع ترین علائم و نشانه های فرسایش دندان عبارتند از:

تغییر رنگ یا تیره شدن دندان ها

وقتی مینای دندان به دلیل اسید فرسوده می شود ، مینا نازک تر به نظر می رسد و عاج دندان که رنگ تیره تر و زردرنگ تری دارد بیشتر دیده می شود. این تغییر باعث می شود لبخند شما تیره تر شود وممکن است دندان های شما زرد شود. تغییر رنگ دندان یکی از علائم بارز فرسایش دندان می باشد.

حساسیت بیش از حد دندان

مینای دندان از دندان ها محافظت می کند و در صورت آسیب دیدن دندان مستعد حساسیت بیشتر می باشد. دندان های فرسوده به طور معمول حساسیت بیشتری به محرک های حرارتی نشان می دهند. در این شرایط هنگام مصرف غذاهای بسیار شیرین می توانید حساسیت بسیار شدیدی را تجربه کنید.

دندان های کوچکتر

با از بین رفتن مینای دندان ، دندان ها کوچکتر به نظر می رسند ، یعنی دندان ها از نظر ارتفاع کوچکتر می شوند.

چه مواد غذایی می توانند باعث فرسایش دندان ها شوند؟

مصرف مداوم غذاهای غنی از قند یا اسید باعث فرسایش دندان های ما می شود. بنابراین باید در مصرف موارد زیر دقت بیشتری به خرج دهیم:

1. نوشابه های گازدار ، نوشابه های رژیمی و …
2. نوشیدنی های بسیار قندی مانند آب میوه ها علاوه بر اینکه می توانند باعث فرسایش دندان شوند ، می توانند خطر پوسیدگی دندان را افزایش دهند.
3. میوه های اسیدی یا بسیار اسیدی مانند: لیمو ، گریپ فروت و …
4. غذاهایی با مقدار قند بالا.
5. رژیم غذایی مناسب برای سلامت عمومی و همچنین جلوگیری از فرسایش دندان کلیدی می باشد.

چه چیزی می تواند باعث ساییدگی دندان شود؟

ساییدگی دندان یا آسیب به دندان می تواند به پنج دلیل اصلی ایجاد شود:

1. مشکل در تراز دندان ها

مشکل در تراز دندان ها ، وضعیت نامناسب دندان ، ازدحام و… باعث می شود که دندان ها دچار عدم تراز و تعادل در جویدن شوند. این مشکل باعث اضافه بار روی دندان ها می شود که باعث ساییدگی غیر طبیعی و زودرس دندان ها می شود.

2. دندان قروچه

دندان قروچه اختلالی در فشار دادن یا ساییدن دندان ها می باشد که معمولاً ناخودآگاه در شب یا روز انجام می شود. تخمین زده می شود که تقریباً 70 درصد از مردم ایران دچار دندان قروچه می باشند یا در برهه ای از زندگی خود این بیماری را تجربه کرده اند. دندان قروچه نه تنها می تواند باعث ساییدگی دندان های شما شود. همچنین می تواند باعث شکستگی دندان ها شود. اگر هر یک از این علائم و نشانه ها را داشته باشید باید به دندانپزشک مراجعه کنید:

1. دندان های لکه دار ، صاف ، شکسته و یا متحرک.
2. مینای دندان فرسوده
3. حساسیت یا دندان درد.
4. درد و تورم فک ، گردن و یا گوش.
5. سردرد به ویژه در ناحیه شقیقه ها
6. صدای غیر معمول هنگام باز و بسته شدن دهان (کلیک مفصل).
7. ضایعاتی مانند گزش در قسمت داخلی گونه ها.
8. مشکل در باز کردن دهان.
9. اختلال در تغذیه

سلامت مینای دندان شما می تواند با وجود اسیدها در حفره دهان به طور جدی تحت تأثیر قرار گیرد. به همین دلیل ، افرادی که مقدار زیادی نوشابه گازدار یا نوشابه می نوشند و غذاهای اسیدی مصرف می کنند ،  بیشتر در معرض خطر سایش زودرس دندان قرار خواهند داشت. افرادی که دچار اختلال در تغذیه مانند پرخوری عصبی می باشند ، ساییدگی  دندان قابل توجه و نگران کننده را تجربه خواهند کرد. این افراد علاوه بر درمان اختلال گوارشی ، باید مراقب بهداشت دهان و دندان خود نیز باشند.

3. بهداشت نادرست دهان و دندان

مسواک زدن نادرست نه تنها به از بین بردن پلاک باکتریایی کمک نمی کند ، بلکه برای دندان ها و لثه های ما نیز مضر می باشد.

مسواک زدن نادرست:

• مسواک زدن با مسواک نامناسب یا بسیار سخت انجام می شود. باید بدانید که مسواک زدن صحیح باید بعد از هر وعده غذایی با مسواک نرم یا متوسط ​​انجام شود. برای تمیز کردن نواحی بین دندانی نباید از خلال دندان استفاده کنید بلکه باید از نخ دندان یا برس های بین دندانی استفاده کنید.
• مسواک زدن شدید باعث سایش دندان و عقب نشینی لثه ها می شود. با مسواک زدن محکم دندان ها بیشتر تمیز نمی شود.

4. استفاده از خمیردندان غیر استاندارد

بسیاری از افراد برای مسواک زدن یا سفید کردن دندان های خود از محصولات غیر استاندارد استفاده می کنند. موادی مانند بی کربنات و اسید برخی از مرکبات ممکن است به مینای دندان آسیب وارد کند و باعث فرسایش دندان شود.

5. استفاده از پروتزهای متحرک

پروتزهای متحرک به لطف قلاب آنها ثابت نگه داشته می شوند. این قلاب ها هنگام قرار دادن و برداشتن پروتز روی دندان هایی که از آن حمایت می کنند باعث اصطکاک می شود باعث ساییدگی این دندان ها می شود. بنابراین اگر از پروتز متحرک با قلاب استفاده می کنید بسیار اهمیت دارد که به صورت دوره ای به دندانپزشک خود مراجعه کنید.

چگونه می توانم بفهمم که دچار فرسایش دندان شده ام؟

تشخیص اولین علائم فرسایش دندان دشوار است ، اما به محض پیشرفت ، حساسیت و تغییر رنگ در دندان شروع می شود. زمانی که مینای دندان از بین می رود ، برای همیشه از بین می رود. به همین دلیل بسیار اهمیت دارد که از یک درمان پیشگیرانه مناسب برای جلوگیری از فرسایش دندان استفاده کنید.

نکاتی کلیدی که برای جلوگیری از فرسایش دندان حیاتی می باشند

از مصرف زیاد نوشیدنی های اسیدی مانند نوشابه و نوشیدنی های انرژی زا و ایزوتونیک خودداری کنید. به پایان رساندن غذا با شیر یا پنیر به مقابله با اثرات مواد اسید کمک می کند. بعد از غذا آدامس بدون قند بجوید ، این باعث افزایش ترشح بزاق می شود که به کنترل اسید کمک می کند. بعد از هر وعده غذایی دندان های خود را مسواک کنید. اگر هر نوع نوشیدنی اسیدی مصرف کرده اید ، یک ساعت صبر کنید.

از مصرف زیاد نوشیدنی های اسیدی مانند نوشابه و نوشیدنی های انرژی زا و ایزوتونیک خودداری کنید. این نوشیدنی ها را فقط همراه وعده های اصلی غذایی مصرف کنید.

فرسایش دندان چگونه درمان می شود؟

باید بدانید که درمان فرسایش دندان بستگی به شدت ساییدگی یا فرسایش دندان ها دارد.  در کلینیک دندانپزشکی ، باید علت فرسایش دندان مشخص شود.

با آگاهی از علت فرسایش می توان برنامه درمانی را برنامه ریزی کرد که نسبت به میزان فرسایش دندان ها ممکن است به سه نوع مختلف تقسیم بندی شود:

فرسایش اولیه دندان

در مواجهه با این نوع فرسایش دندانی ، باید از دستورالعمل های پیشگیرانه در ارتباط با تغذیه ، بهداشت دهان و دندان و… ایجاد شود که باید رعایت شود. با رعایت این دستورالعمل ها می توانید فرسایش دندان های خود را متوقف کرده و از آسیب های شدید به دندان جلوگیری کنید.

فرسایش متوسط ​​دندان

این نوع فرسایش دندانی به دلیل از بین رفتن موضعی مینای دندان ایجاد می شود که ممکن است عاج دندان را در معرض دید قرار دهد. درمان این نوع فرسایش ممکن است نیاز به پرکردگی یا حتی کامپوزیت دندان داشته باشد.

فرسایش شدید دندان

فرسایش شدید دندان منجر به از بین رفتن کامل مینای دندان در چندین دندان می شود.  برنامه درمان این نوع فرسایش ، علاوه بر درمان هایی که برای فرسایش متوسط دندان ​​توصیه شده بود ، ممکن است شامل درمان عصب کشی دندان نیز باشند. اگر می خواهید در مورد فرسایش دندان بیشتر بدانید ، می توانید با متخصصین کلینیک دندانپزشکی آرمانی در شهریار و کرج مشورت کنید.