ترمیم دندان، پرکردن دندان یا به سادگی پرکردن، درمان‌هایی هستند که برای بازیابی عملکرد، یکپارچگی و مورفولوژی کمبود استفاده می‌شوند. ایمپلنت‌های دندانی با جایگزینی چنین ساختاری و همچنین توسط پوسیدگی یا ضربه خارجی به ساختار حاصل از دندان پشتیبانی می‌شوند. این دو نوع گسترده است – مستقیم و غیر مستقیم و همچنین بر اساس مکان و اندازه طبقه بندی می‌شود. به‌عنوان‌مثال، پر کردن کانال ریشه یک روش ترمیمی است که برای پر کردن ناحیه‌ای که در آن جراحی انجام شده است استفاده می‌شود. پالپ دندان به طور معمول ساکن است.
آنچه در این مقاله می خوانید
آماده سازی دندان
بازگرداندن دندان به فرم و عملکرد خوب نیاز به دو مرحله دارد:
فرایند آماده سازی معمولاً شامل بریدن دندان با هندپیس چرخشی است. فرز یا لیزر دندان برای ایجاد فضا برای مواد ترمیمی برنامه‌ریزی‌شده و در صورت وجود، پوسیدگی دندان یا قسمت‌های ناسالم دندان. اگر ترمیم دائمی بلافاصله پس از آماده سازی دندان امکان‌پذیر نباشد، می‌توان ترمیم موقت را انجام داد.
آماده سازی دندان به طور کلی برای دندان آماده برای قرار دادن مواد ترمیمی است. مواد مورد استفاده می‌تواند طلا، آمالگام، کامپوزیت‌های دندانی، گلاس آینومر یا پرسلن و غیره باشد. آماده‌سازی‌ها می‌توانند داخل تاجی یا خارج تاجی باشند، آماده‌سازی‌های داخل تاجی آنهایی هستند که مواد ترمیمی را در محدوده ساختار بیمار نگه می‌دارند.
هنگام آماده سازی دندان برای ترمیم، ملاحظات متعددی نوع و میزان آماده سازی را تعیین می‌کند. مهم‌ترین عاملی که باید در نظر گرفت پوسیدگی است. غالباً میزان پوسیدگی میزان آماده سازی و متعاقباً روش بعدی و مواد مناسب برای ترمیم را تعیین می‌کند.
مسئله دیگر، ساختار بدون تکیه گاه دندان است. در آماده سازی دندان برای دریافت ترمیم، مینای بدون پشتیبان برداشته می‌شود تا امکان ترمیم قابل پیش بینی تری فراهم شود. در حالی که مینای دندان سخت‌ترین ماده در بدن انسان است، به ویژه شکننده است و مینای دندان بدون پشتوانه به راحتی می‌شکند.
ترمیم مستقیم
این تکنیک شامل قرار دادن یک پرکننده نرم بر روی دندان آماده شده و شکل دادن به دندان است. سپس مواد سفت شده و دندان ترمیم می‌شود. مزیت ترمیم‌های مستقیم این است که معمولاً به سرعت تنظیم می‌شوند و می‌توان آنها را در یک جلسه قرار داد. دندانپزشک گزینه‌های مختلفی برای پر کردن دارد. معمولاً بر اساس محل و شدت شکاف مربوطه تصمیم گیری می‌شود. از آنجایی که مواد باید در هنگام تماس با دندان ثابت شوند، انرژی (گرما) محدودی در طول فرایند به دندان منتقل می‌شود.
ترمیم‌های غیر مستقیم
در این تکنیک، ترمیم خارج از دهان، قالب‌های دندانی از دندان آماده شده است. معمولاً تکنسین دندان ترمیم غیرمستقیم را از سوابق ارائه شده توسط دندانپزشک ایجاد می‌کند. ترمیم تمام شده معمولاً به طور دائم به دندان چسبانده می‌شود. معمولاً در دو ویزیت جداگانه توسط دندانپزشک انجام می‌شود. مرمت‌های غیر مستقیم معمول با استفاده از طلا یا سرامیک انجام می‌شود.
هنگام تهیه یک ترمیم غیرمستقیم، گاهی اوقات از یک ترمیم موقت برای پوشاندن دندان آماده شده استفاده می‌شود تا به حفظ بافت‌های دندانی اطراف کمک کند. پروتزهای متحرک دندان گاهی اوقات به عنوان ترمیم غیرمستقیم دندان در نظر گرفته می‌شوند زیرا جایگزین دندان‌های از دست رفته می‌شوند. تعدادی ضمیمه دقیق برای کمک به اتصال پروتز متحرک به دندان‌ها، از جمله گیره، قلاب و ایمپلنت وجود دارد که ممکن است به خودی خود نوعی ترمیم دندان در نظر گرفته شود.
یک قالب اپتیکال از دندان آماده شده با استفاده از دوربین گرفته می‌شود. در مرحله بعد، نرم افزار ویژه‌ای تصویر دیجیتال را می‌گیرد و آن را به یک مدل مجازی سه بعدی روی صفحه کامپیوتر تبدیل می‌کند. یک بلوک سرامیکی مناسب با رنگ دندان روی دستگاه فرز قرار می‌گیرد. ترمیم تمام سرامیکی به رنگ دندان کامل شده و آماده چسباندن در جای خود است.
مواد ترمیمی دندان
آلیاژها
آلیاژهای ریخته گری زیر بیشتر در ساخت تاج، پل و پروتز استفاده می‌شوند. تیتانیوم، معمولاً خالص تجاری، اما گاهی اوقات 90٪ آلیاژ، به عنوان لنگر استفاده می‌شود. همانند ایمپلنت‌های دندانی، آنها می‌توانند زیست سازگار بوده و در استخوان ادغام شوند.
- طلا
- آلیاژهای طلا
- آلیاژ طلا – پلاتین
- آلیاژ نقره – پالادیوم
- آمالگام
- گلاس آینومر
1. آمالگام:
آمالگام‌ها آلیاژهایی هستند که از واکنش بین دو یا چند فلز به وجود می‌آیند که یکی از آنها جیوه است. این ماده سخت ترمیمی است و به رنگ خاکستری نقره‌ای است. یکی از قدیمی‌ترین مواد ترمیمی مستقیم که هنوز مورد استفاده قرار می‌گیرد، آمالگام دندانی در گذشته به طور گسترده با درجه موفقیت بالایی مورد استفاده قرار گرفته است، اما اخیراً به دلایلی از جمله توسعه مواد ترمیمی زیبایی جایگزین از محبوبیت آن کاسته شده است.
موارد منع مصرف آمالگام:
اگر زیبایی شناسی به دلیل رنگ مواد برای بیمار بسیار مهم است. اگر بیمار سابقه حساسیت به جیوه یا سایر اجزای آمالگام داشته باشد، باید از آمالگام اجتناب شود. علاوه بر این، در صورت از بین رفتن مواد دندان که برای ایجاد حفره نگهدارنده بیش از حد گسترده است، یا اگر برای ایجاد حفره نگهدارنده نیاز به برداشتن بیش از حد مواد دندان سالم باشد، از آمالگام اجتناب می‌شود.
از مزایای آمالگام می‌توان به دوام – اجرای ایده آل اشاره کرد.
زمان قرار دادن آمالگام کوتاه‌تر از کامپوزیت است و ترمیم را می‌توان در یک جلسه تکمیل کرد. این ماده همچنین از نظر فنی در مقایسه با ترمیم‌های کامپوزیتی که برای این منظور استفاده می‌شود راحت‌تر است. هزینه ترمیم معمولاً کمتر از ترمیم‌های کامپوزیت است.
از معایب آمالگام می‌توان به کیفیت نامناسب زیبایی شناختی به دلیل رنگ آن اشاره کرد. آمالگام به راحتی به دندان نمی‌چسبد، بنابراین در برابر اشکال مکانیکی احتباس مقاومت می‌کند. نمونه‌هایی از این زیر بریدگی‌ها، شکاف‌ها یا پست‌های کانال ریشه هستند.
در برخی موارد، ممکن است نیاز به برداشتن مقدار زیادی از ساختار دندان سالم داشته باشد. بنابراین، مواد جایگزین بر پایه رزین یا بر پایه گلاس آینومر برای ترمیم‌های کوچک‌تر، از جمله پوسیدگی حفره‌ای و شکاف جزئی استفاده می‌شود. همچنین خطر زوال حاشیه‌ای در ترمیم‌ها وجود دارد.
2. طلای مستقیم
پر کردن مستقیم طلا در زمان جنگ داخلی در آمریکا ساخته شد. اگرچه امروزه به ندرت استفاده می‌شود، اما به دلیل هزینه و الزامات آموزشی خاص، می‌توان از فویل طلا به طور مستقیم در ترمیم‌های دندان استفاده کرد.
3. ترمیم دندان با استفاده از کامپوزیت
کامپوزیت‌های دندانی که اغلب برای بیماران به عنوان “پرکردن سفید” توصیف می‌شوند، گروهی از مواد ترمیمی هستند که در دندانپزشکی استفاده می‌شوند. می‌توان از آنها برای پر کردن حفره‌های ناشی از پوسیدگی در ترمیم‌های مستقیم، برای رسوبات کوچک برای اصلاح سایش دندان (از دست دادن سطح دندان بدون پوسیدگی) و پر کردن فضاهای کوچک بین دندان‌ها (ونیرهای لبی) استفاده کرد. از کامپوزیت‌های دندانی به عنوان ترمیم غیرمستقیم برای ساخت روکش و اینله در آزمایشگاه نیز استفاده می‌شود.
4. گلاس آینومر
گلاس آینومر دسته ای از مواد است که معمولاً در دندانپزشکی به عنوان مواد پرکننده مستقیم یا برای ترمیم‌های غیرمستقیم استفاده می‌شود. همچنین می‌تواند به عنوان پرایمر روی برخی از ترمیم ها برای محافظت بیشتر قرار گیرد. این مواد همرنگ دندان در سال 1972 برای استفاده به عنوان مواد ترمیمی برای دندان‌های قدامی (به ویژه برای نواحی فرسوده) معرفی شدند.
مزایای استفاده از گلاس آینومر:
افزودن اسید تارتاریک به گلاس آینومر منجر به زمان گیرش کوتاه‌تر می‌شود و بنابراین خواص جابه‌جایی بهتری را فراهم می‌کند. این باعث می‌شود اپراتور راحت‌تر از مواد در کلینیک استفاده کند.
می‌توان آن را بدون استفاده از مواد میانی به مینا و عاج چسباند. همچنین دارای مهروموم خوبی در اطراف حاشیه‌های ترمیم است که نشت کمی ایجاد می‌کند و خطر پوسیدگی ثانویه را کاهش می‌دهد.
گلاس آینومر حاوی فلوراید است و پس از قرار دادن آن آزاد می‌شود، بنابراین به جلوگیری از ضایعات پوسیدگی روی دندان‌ها کمک می‌کند.
خواص حرارتی خوبی دارد؛ زیرا بزرگ شدن زیر محرک شبیه عاج است.
این ماده در حین گیرش جمع نمی‌شود، یعنی در معرض انقباض و ریز نشت نیست.
همچنین گلاس آینومر نسبت به کامپوزیت حساسیت کمتری به لکه و تغییر رنگ دارد.
معایب استفاده از گلاس آینومر:
گلاس آینومر مقاومت به سایش ضعیفی دارد، اغلب پس از پخت ضعیف می‌شود و در آب ناپایدار می‌شود، اما با گذشت زمان و واکنش های انتشار، این مقاومت بهبود می یابد. به دلیل استحکام کم برای قرار دادن در فضاهایی که بار اکلوزالی یا سایش آنها افزایش یافته است مناسب نیستند.
این ماده در ابتدا به رطوبت حساس است.
گلاس آینومر از نظر شفافیت متفاوت است، بنابراین می‌تواند زیبایی ضعیفی داشته باشد، به ویژه هنگامی که روی دندان‌های قدامی قرار می‌گیرد.
مقایسه:
کامپوزیت‌ها و آمالگام عمدتاً برای ترمیم مستقیم استفاده می‌شوند. کامپوزیت‌ها را می‌توان به رنگی مناسب برای دندان درست کرد و پس از اتمام فرایند پر کردن، سطح را پرداخت کرد.
پرکردگی‌های آمالگام با افزایش سن بزرگ می‌شوند و احتمالاً از دندان جدا شوند و نیاز به تعمیر و جایگزینی پر کردن دارند، اما احتمال نشت پرکردگی کمتر است. پر کردن کامپوزیت با افزایش سن کوچک می‌شود و ممکن است از دندان نشت کند. اگر نشت زود تشخیص داده نشود، ممکن است خرابی مکرر رخ دهد.
پرکننده‌ها طول عمر محدودی دارند: به طور متوسط 12.8 سال برای آمالگام و 7.8 سال برای رزین‌های کامپوزیت. پرکردن‌ها به دلیل تغییر در پرکردگی، دندان یا پیوند بین آنها شکست می‌خورند. تشکیل حفره ثانویه نیز می‌تواند بر یکپارچگی ساختاری پرکننده اصلی تأثیر بگذارد. پر کردن برای ترمیم‌های کوچک و متوسط توصیه می‌شود. پرسلن، کبالت کروم و طلا برای ترمیم‌های غیر مستقیم مانند روکش‌ها و تاج‌های انسدادی جزئی استفاده می‌شود.
