امروزه با تغییر ذائقه و تغییر سبد غذایی مردم ، همگی در معرض پوسیدگی های دندانی هستیم ولی با پیشرفت تکنولوژی و روشهای درمانی نوین امکان به حداقل رساندن و درمان سریعتر و مقرون به صرفه تر نیز برای ما فراهم شده در اینجا قصد داریم تا با پوسیدگی های دندانی بیشتر آشنا بشیم ولی ابتدا باید بدانیم که پوسیدگی دندانی چیست ؟
آنچه در این مقاله می خوانید
تشخیص پوسیدگی دندان و عوامل ایجاد آن
هنگامیکه دندان در معرض مواد غذایی و بخصوص قندی قرار می گیرد لایه ای به نام پلاک میکروبی بعد از چهار الی پنج دقیقه بر روی آن تشکیل می شود . از همین موقع روند پوسیدگی دندان آغاز می گردد . پوسیدگی دندان یعنی حل شدن مواد کلسیم دار دندان در اسید تولید شده توسط باکتری موجود در پلاک میکروبی چسبیده به سطح دندان .
در واقع پوسیدگی دندان تخریب بافتهای سخت دندان است. وقتی یک بیماری در اثر فعالیت میکروبها ایجاد شود آن را بیماری عفونی می نامند. و اگر بیماری بتواند از محلی به محل دیگر منتقل شود آنرا بیماری قابل انتقال می گویند . با تعریفی که از پوسیدگی دندان شد، می فهمیم که پوسیدگی می تواند از یک دندان به سایر دندانها سرایت کند ، پس خیلی بیشتر از قبل باید مواظب پوسیدگی ها باشیم .
بطور خلاصه ایجاد پوسیدگی دندانها به چهار عامل اصلی وابسته است که شامل :
1- استفاده از مواد غذایی دارای قند
2- میکروبها
3- مقاومت دندانها
4- زمان برای تشکیل پلاک و شروع روند پوسیدگی
موارد عنوان شده در کنار یکدیگر باعث ایجاد پوسیدگی در دندانها می شود و در صورت نبود یکی از عوامل احتمال پوسیدگی دندانها کمتر می شود .
تشخیص پوسیدگی دندان
در مراحل اولیه پوسیدگی و زمانی که دندان تازه دچار پوسیدگی شده است اغلب افراد احساس درد و ناراحتی ندارند و به همین علت متوجه پوسیدگی نمی‌شوند ، زمانی متوجه این مشکل می‌شوند که پوسیدگی پیشرفت کرده و علائم واضح تری از خود نشان می دهد ، ما در این بخش درباره علائم پوسیدگی دندان صحبت می کنیم ، اگر چنانچه این مشکلات در دندانتان مشاهده شد به دندانپزشکی مراجعه کنید تا دندانپزشک وضعیت دندانتان را بررسی کند تا اگر مشکلی بود نسبت به درمان آن اقدام کند .
1- تورم لثه
2- مشاهده لکه روی دندان ها
3- خونریزی لثه در زمان مسواک زدن
4- درد دندان در زمان خوردن غذا
5- طعم تلخ یا بوی بد دهان
6- حساسیت دندانها به سرما و گرما
7- دندان دردهای مداوم
ما در اینجا به 7 مورد اشاره کردیم که هرکدام به تنهایی می تواند نشانه ای از پوسیدگی دندان باشد پس اگر هر زمان با یکی از این موارد برخورد داشتید حتماً به دندانپزشک مراجعه کنید چراکه هرچه تشخیص پوسیدگی دندانها در مراحل اولیه داده شود درمان راحت تر است .
اما شاید برای شما جالب باشد که بدانید تشخیص پوسیدگی های دندان در کلینیک دندانپزشکی آرمانی چگونه انجام می شود ،
با پیشرفت علم و فناوری های موجود تشخیص پوسیدگی های دندانی نیز دستخوش تغییراتی شده است که در اینجا به طور خلاصه به آنها می پردازیم :
معاینه با چشم : در این روش دندانپزشک با ذره‌بین‌های مخصوص دندانپزشکی ، دندان را معاینه کرده و می‌تواند شیارها و حفره‌های ریز روی دندان را مشاهده کند و برخی از پوسیدگی ها را تشخیص دهد .
سوند و آینه پزشکی : ابتدایی‌ترین روش برای تشخیص پوسیدگی قبل از رادیوگرافی استفاده از سوند دندانپزشکی است . در بسیاری از موارد با همین ابزار پوسیدگی مشخص می شود .
فلورانس لیزر یا دیاگنودنت : دیاگنودنت قلمی به‌صورت یک نور مرئی قرمزرنگ به سطح دندان تابیده می‌شود و بازتاب نور فلورانسی در دندان ایجاد می‌کند. با تفاوتی که بین نور بازتاب شده از دندان خراب و سالم وجود دارد گیرنده دستگاه می‌تواند دندان پوسیده را از طریق نور بازتاب شده تشخیص دهد .
دوربین های داخل دهانی : این نوع دوربین ها که معمولاً به یک مانیتور بر روی یونیت دندانپزشکی متصل هستند قادر بزرگنمایی تصویر داخل دهان بیمار تا چندین برابر و با وضوح بالا می باشند و این امکان را برای دندانپزشک فراهم می کنند تا بتواند پوسیدگی و مکان آن را تشخیص دهد .
عکس برداری X-RAY : رایج ترین و دقیق ترین روش برای تشخیص پوسیدگی ، وسعت و عمق آن رادیوگرافی می باشد چراکه با عکسبرداری با اشعه X می تواند با نشان دادن لایه های درونی دندان مقدار پیشرفت پوسیدگی را برای دندانپزشک مشخص نماید .
محل ایجاد پوسیدگی
پس از شناخت ماهیت و روش های تشخیص پوسیدگی دندان بهتر است تا بدانیم دندان از چه نقاطی پوسیده می شود تا با مراقبت بیشتر و روشهایی که در ادامه به آن اشاره خواهیم کرد از گزند پوسیدگی در امان بماند .
پوسیدگی تمام سطوح دندان را یکسان مبتلا نمی کند. بلکه بعضی از سطوح دندانها به علت وضعیت خاصی که دارند بیشتر دچار پوسیدگی می شوند .
این سطوح عبارتند از:
- شیارهای سطح جونده : سطح جونده دندانهای آسیا شیارهای باریک و عمیقی دارد که محیط مناسبی برای زندگی و رشد میکروبها فراهم نموده و دندان از این محل دچار پوسیدگی می گردد .
- سطوح بین دندانی: این ناحیه نیز به دلیل عدم نفوذ موهای مسواک قابل تمیز کردن نیست بنابراین از نواحی مستعد پوسیدگی و بیماری لثه بشمار می آید .
- طوق دندان یا ناحیه اتصال لثه با دندان : تجمع میکروبها معمولاً در این ناحیه باعث بیماری لثه نیز می شود .
- در اطراف دندانهای ترمیم و روکش شده
جلوگیری از ایجاد پوسیدگی
مراقبت‌های پیشگیرانه مستلزم رعایت صحیح بهداشت دهان و دندان در خانه و همچنین معاینات مرتب دندانها در دندانپزشکی جهت تشخیص پوسیدگی دندان. در این قسمت به نکاتی اشاره می‌کنیم که با رعایت آنها در خانه و یا در طول معاینات دندانپزشکی خود می‌توانید از دندان خراب جلوگیری کرده و سلامت دهان و دندان خود را بهبود بخشید
- غذاهای سالم که حاوی مقدار کمی قند هستند مصرف کنید.
- حداقل 2 بار در طول روز دندانهای خود را مسواک زده و از نخ دندان استفاده کنید.
- به‌طور مرتب از دهان‌شویه و یا ضدعفونی‌کننده دهان استفاده کنید.
- به‌طور مرتب فلورایدتراپی کنید خصوصا اگر آب آشامیدنی شما حاوی مقدار کمی فلوراید است.
- دندان های خود را با خمیر دندان حاوی فلو راید بعد خوردن و نوشیدن مسواک بزنید .
- برای جلوگیری از پوسیدگی دندان اطفال از شیاربندی (فیشورسیلانت) استفاده کنید .
و مهم تر اینکه برای معاینه و چکاپ بطور منظم به دندانپزشک خود مراجعه کنید تا در صورت وجود پوسیدگی در مراحل ابتدایی با صرف کمترین هزینه و زمان ، درمان مناسب صورت پذیرد .
